Các chỉ số hồng cầu lưới mới

Các chỉ số hồng cầu lưới mới (IRF, RPI, RET-He) là gì?

Số lượng hồng cầu lưới là một thông số  huyết học rất hữu ích nhưng ít được sử dụng trong thực hành lâm sàng vì việc đếm hồng cầu lưới thủ công rất dễ bị sai số do chủ quan của người đọc dẫn đến số lượng không đáng tin cậy với CV rất cao.

Kênh đếm hồng cầu lưới có sẵn trên nhiều máy phân tích huyết học mới, thực hiện các phép đo hồng cầu lưới một cách tự động mà không cần chuẩn bị mẫu trước.

Nguyên lý

Điều này dựa trên nguyên tắc đo tế bào dòng chảy bằng cách sử dụng thuốc nhuộm axit nucleic oxa-zine 750 để nhuộm RNA của tế bào. Các hồng cầu trưởng thành không chứa RNA và do đó không hấp thụ thuốc nhuộm, trong khi các hồng cầu lưới phát huỳnh quang sáng và do đó có thể đếm được. Nhờ tín hiệu tán xạ FSC và tín hiệu huỳnh quang FSL, các tế bào lưới được phân biệt với các RBCs trưởng thành (Hình 1.1).

Tùy theo giai đoạn trưởng thành, các tế bào lưới có cường độ huỳnh quang khác nhau, và dựa trên điều này, chúng được phân chia thành ba loại như sau:

  • Những tế bào phát quang mờ là hồng cầu lưới có độ phát huỳnh quang thấp: LFR
  • Những tế bào phát huỳnh quang trung bình gọi là MFR
  • Những tế bào phát huỳnh quang cao gọi là HFR.

 1/ Hồng cầu lưới chưa trưởng thành (IRF)

Phần hồng cầu lưới chưa trưởng thành (IRF) là phần trăm hồng cầu lưới chưa trưởng thành, được tính từ tổng của MFR và HFR. IRF là phản ánh hoạt động tạo hồng cầu và tăng sau khi cấy ghép tế bào gốc. Đây là dấu hiệu tái tạo tủy sớm hơn so với số lượng bạch cầu trung tính tuyệt đối (ANC).

Lâm sàng

Hồng cầu lưới

IRF
Rối loạn tạo máu (ví dụ: bạch cầu dòng tủy cấp tính hoặc hội chứng rối loạn sinh tủy, thiếu máu nguyên bào khổng lồ) Bình thường or giảm Giảm
Giảm sinh hồng cầu (ví dụ như thiếu sắt, thiếu máu ở bệnh mãn tính

Tăng tạo hồng cầu (ví dụ như thiếu máu tan máu mắc phải, mất máu)

Giảm

Tăng

N

Tăng

2/ Chỉ số sinh hồng cầu lưới RPI (Reticulocyte Production Index)

RPI, là sự hiệu chỉnh số lượng hồng cầu lưới và rất hữu ích trong việc chẩn đoán thiếu máu vì phần trăm hồng cầu lưới có thể bị sai lệch trong bệnh thiếu máu.

RPI được tính như sau:

Bước 1: Tính lại tỉ lệ hồng cầu lưới

“Normal Hematocrit” thường được sử dụng là 45

Bước 2:  hiệu chỉnh thời gian sống dài hơn của các hồng cầu lưới chưa trưởng thành ra máu ngoại vi — một hiện tượng trong tăng sản xuất hồng cầu. Dựa vào bảng sau:

Vậy, ở người có tỉ lệ hồng cầu lưới là 5%, hemoglobin 7.5 g/dL, hematocrit 25%, RPI sẽ là:

– RPI chỉ được sử dụng để đánh giá ở những bệnh nhân thiếu máu

– RPI <2 gặp trong thiếu máu do sản xuất hồng cầu lưới (và RBC) giảm

– RPI> 2 gợi ý mất hồng cầu như trong tán huyết hoặc xuất huyết và điều này đi kèm với tăng sản xuất hồng cầu lưới để bù trừ.

Sự sẵn có của các phân đoạn hồng cầu lưới đã cải thiện việc phân loại các bệnh thiếu máu như trong hình sau:


3/ RET-HE ( Rericulocyte Hemoglobin Equipvalent)

RET- HE là số đo hàm lượng hemoglobin (Hb) của hồng cầu lưới và có sẵn trên máy Sysmex. Chỉ số này được gọi là CHr (reticulocyte Hb Content) trên hệ thống Bayer Advia. Vì RBCs có tuổi thọ 120 ngày, những thay đổi trong Hb của RBC (RBC-HE) được phát hiện tương đối muộn bởi các thông số thường quy như Hb, MCV, MCH, hoặc hypochromic red blood cells (HYPO-HE). Mặt khác, vì các tế bào lưới trưởng thành sau 2–4 ngày, RET-HE là một ảnh chụp nhanh theo thời gian thực về hàm lượng Hb hiện tại của các tế bào hồng cầu đang phát triển. Những thay đổi về tình trạng sắt được phản ánh ngay lập tức trong giá trị RET-HE và rất hữu ích trong việc chẩn đoán và theo dõi bệnh thiếu máu do thiếu sắt (IDA). Phạm vi tham chiếu được công bố là 28,2–36,6 pg.

Nguyên lý

RET-HE và RBC-HE được xác định trong kênh hồng cầu lưới bằng phương pháp đo tế bào dòng chảy. FSC trung bình ước tính thể tích hồng cầu và đo lường mô phỏng hàm lượng Hb của hồng cầu và hồng cầu lưới.

DELTA-He

Delta–He là một giá trị tính toán sự khác biệt giữa RET-HE và RBC-HE. Nếu DELTA-He cao hơn mức bình thường là một dấu hiệu cho thấy hoạt động tạo hồng cầu được cải thiện, trong khi các giá trị thấp liên tục trong một khoảng thời gian, có thể cho thấy quá trình tạo hồng cầu bi ức chế.

Tại sao RET-HE là một chỉ số hiệu quả hơn?

  • Không có khả năng giải phóng sắt từ nguồn dự trữ của tủy xương đủ nhanh để theo kịp quá trình tạo hồng cầu, ngay cả khi có đủ lượng sắt dự trữ, dẫn đến tình trạng thiếu sắt chức năng (FID). RET-HE là một chỉ số thể hiện lượng sắt có sẵn cho quá trình tạo hồng cầu. Do đó, nó rất hữu ích trong việc chẩn đoán tình trạng thiếu sắt và theo dõi đáp ứng với điều trị.
  • Các xét nghiệm sinh hóa truyền thống để đánh giá tình trạng sắt, chẳng hạn như sắt huyết thanh, transferrin hoặc ferritin, cũng là các chất phản ứng ở giai đoạn cấp tính và do đó không đáng tin cậy trong một số trường hợp. Ví dụ, ferritin huyết thanh bình thường hoặc tăng cao được thấy trong bệnh thiếu máu mãn tính, không dự đoán chính xác khả năng sinh học của sắt bởi vì mặc dù mức ferritin tăng, FID vẫn có thể tồn tại trong những bệnh nhân này.

Do đó, RET-HE có khả năng trở thành chỉ số nhạy cảm nhất để đánh giá sắt cho quá trình tạo hồng cầu.

  • Nó xuất hiện sớm hơn và chính xác hơn các thông số sinh hóa để chẩn đoán FID.
  • Nó nhanh chóng, rẻ tiền và dễ thực hiện. Kết quả thu được cùng với báo cáo của CBC.

Sử dụng RET-HE

  • Giá trị RET-HE và ferritin giảm là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu sắt cổ điển. Ở bệnh nhân CKD, RET-HE dưới 25 pg cho thấy thiếu sắt.
  • Bệnh nhân sẽ không đáp ứng với liệu pháp sắt nếu RET-HE trên mức bình thường.
  • Nếu ferritin cao hoặc bình thường và giá trị RET-HE thấp thì gợi ý tình trạng FID do loại trừ được khả năng nhiễm trùng là nguyên nhân làm tăng ferritin.
  • Giá trị RET-HE dưới 27,2 pg có thể báo trước tình trạng thiếu sắt với độ nhạy 93,3% và độ đặc hiệu là 83,2%.
  • Rất hữu ích để xác định tình trạng sắt ở những bệnh nhân đang điều trị bằng EPO. Nếu nó thấp, thì cần phải truyền sắt qua đường tiêm cho bệnh nhân cùng với EPO. Đáp ứng tốt nhất với EPO IV ở bệnh nhân lọc máu được thấy với RET-HE nhỏ hơn 30,6 pg. RET-HE tăng sau liệu pháp EPO, cho thấy phản ứng với điều trị.
  • Các hướng dẫn của Tổ chức Thận Quốc gia đã sử dụng RET-HE như một thông số để đánh giá tình trạng sắt ban đầu. Nó cũng đánh giá nhu cầu thay thế sắt IV của bệnh nhân chạy thận nhân tạo. Theo Hướng dẫn Thực hành Lâm sàng và Khuyến cáo Thực hành Lâm sàng cho chứng thiếu máu ở bệnh thận mãn tính ở người lớn, đánh giá ban đầu về thiếu máu nên bao gồm CBC, số lượng hồng cầu lưới tuyệt đối, ferritin huyết thanh để đánh giá dự trữ sắt và tỷ lệ bão hòa transferrin huyết thanh (TSAT) hoặc RET-HE / CHr để đánh giá sự đầy đủ của sắt trong quá trình tạo hồng cầu.
  • Hướng dẫn Thực hành Tốt nhất của Châu Âu về quản lý thiếu máu trong suy thận mãn tính nhắc nhở rằng sắt chức năng sẵn có để tạo hồng cầu có thể được đánh giá một trong các chỉ số sau; % hypochromic RBC, TSAT hoặc RET-HE.
  • Nó đặc biệt hữu ích ở bệnh nhân nhi vì chẩn đoán nhanh chóng và có thể tránh lấy thêm máu ở trẻ em. Không có chỉ số nào cung cấp thông tin tương tự.

Trong một nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Hinduja, phân tích ROC của RET-HE cho  thấy AUC là 0,999 với giá trị giới hạn là 28 pg, dưới  giá trị đó,  có thể được chẩn đoán IDA  với độ nhạy 100% và độ đặc hiệu là 97,92%.  Phân tích ROC của RBC-HE cho thấy với giá  trị giới hạn 24,8 pg (AUC là 1) có thể chẩn đoán IDA với độ nhạy 98,46% và độ đặc hiệu là 100%.

Giá trị bình thường:

RET-HE ở nữ 27.70–33.40 pg
RET-HE ở nam 28.70–34.10 pg

Thomas Plot

 

 

 

 

 

 

Thomas và cộng sự. đã giới thiệu một mô hình chẩn đoán sử dụng RET-HE / CHr kết hợp với tỷ lệ thụ thể transferrin hòa tan / log ferritin (chỉ số sTfR-F) để theo dõi sự tiến triển của tình trạng thiếu sắt, bất kể đáp ứng giai đoạn cấp tính (Hình 1.4). Biểu đồ Thomas có thể được sử dụng để phân biệt FID với tình trạng thiếu sắt cổ điển.

Một trường hợp chứng minh sự hữu ích của RET-HE

Thomas và cộng sự. đã giới thiệu một mô hình chẩn đoán sử dụng RET-HE / CHr kết hợp với tỷ lệ thụ thể transferrin hòa tan / log ferritin (chỉ số sTfR-F) để theo dõi sự tiến triển của tình trạng thiếu sắt, bất kể đáp ứng giai đoạn cấp tính (Hình 1.4). Biểu đồ Thomas có thể được sử dụng để phân biệt FID với tình trạng thiếu sắt cổ điển.

Một trường hợp chứng minh sự hữu ích của RET-HE

  • Bệnh nhân nữ, 25 tuổi, mệt mỏi và khó thở nhẹ.
  • Vào ngày 0: Hb – 10,6 g / dL (11,5–16,5), MCV– 70,5 pg (76–96) hồng cầu lưới – 0,58% (0,2–2,5), sắt huyết thanh – 10 μg / dL (65–175), TIBC – 504 μg / dL (235–400) và TSAT – 2% (20– 40). RET-HE – 20 pg.
  • Cô ấy được chẩn đoán là IDA và được điều trị bằng Orofer tablet OD. CBC + retic được xét nghiệm lại vào ngày thứ 5.
  • Ngày thứ 5: Hb, MCV, sắt huyết thanh, TIBC và Tsat không đổi. Tuy nhiên, RET-HE

(27) và hồng cầu lưới (1,18) tăng lên đáng kể chứng tỏ đáp ứng với điều trị.

  • Ngày 30: Tất cả các giá trị đều nằm trong giới hạn bình thường.
  • Do đó, chúng tôi kết luận rằng RET-HE là một chỉ số hữu ích để đánh giá đáp ứng với liệu pháp sắt khi thực hiện vào ngày thứ 5.

Điều trị nên được tiếp tục cho đến khi tất cả các thông số bình thường kể cả ferritin  huyết thanh.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Contact Me on Zalo
0915589309